«شناخت امام»
89/9/26 12:47 ع
شناخت شناسی امامت
امامت در لغت به معنای پیشوایی و رهبری است و هر کسی که متصدی رهبری گروهی شود ((امام)) نامیده می شود خواه در راه حق باشد یا در راه باطل. چنانکه در قرآن کریم, واژه ((ائمه الکفر)) درباره سران کفار بکار رفته است, و کسی که نماز گزاران به او اقتدا می کنند ((امام جماعت)) نامیده می شود.
اما در اصطلاح علم کلام, امامت عبارت است از: ((ریاست همگانی و فراگیر بر جامعه اسلامی در همه امور دینی و دنیوی)). و ذکر کلمه ((دنیوی)) برای تاکید بر وسعت قلمرو امامت است, و گرنه تدبیر امور دنیوی جامعه اسلامی, جزیی از دین اسلام است .
از دیدگاه شیعه, چنین ریاستی هنگامی مشروع خواهد بود که از طرف خدای متعال باشد, و کسی که اصالهً (و نه به عنوان نیابت) دارای چنین مقامی باشد معصوم از خطا در بیان احکام و معارف اسلامی و یز مصون از گناهان خواهد بود. و در واقع, امام معصوم همه منصب های پیامبر اکرم (ص) بجز نبوت و رسالت را دارد و هم سخنان او در تبیین حقایق و قوانین ومعارف اسلام, حجت است و هم فرمانهای وی در امور مختلف حکومتی, واجب الاطاعه می باشد.
بدین ترتیب, اختلاف شیعه و سنی در موضوع امامت, در سه مساله ظاهر می شود:نخست آنکه امام باید از طرف خدای متعال, نصب شود. دوم آنکه باید دارای علم خدادادی و مصون از خطا باشد.سوم آنکه باید معصوم از گناه باشد.
البته معصوم بودن, مساوی با امامت نیست زیرا باعتقاد شیعه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها هم معصوم بودند هر چند مقام امامت را نداشتند, چنانکه حضرت مریم سلام الله علیها نیز دارای مقام عصمت بوده اند و شاید در میان اولیا خدا کسان دیگری نیز چنین مقامی را داشته اند هر چند ما اطلاعی از آنان نداریم و اساساً شناختن شخص معصوم جز از طریق معرفی الهی, میسر نیست.